Khi đi khám phá vùng Tây Bắc, bạn không thể không thưởng thức món cơm lam ở đèo đá trắng cùng với món thịt nướng làm du khách nao lòng. Hỏi chuyện người dân thì chính hạt mắc khén khô đã tạo nên vị đặc trưng riêng biệt của núi rừng Tây Bắc.

Hạt mắc khén là gì ? 

Hạt mắc khén là một trong những loại gia vị phổ biến và không thể thiếu trong các món ăn của đồng bào dân tộc Thái. Mắc khén được ví như là linh hồn ẩm thực của vùng Tây Bắc. Từ lâu đã nổi tiếng trên thị trường, được nhiều người sử dụng, đặc biệt là những bà mẹ nội trợ. Hạt mắc khén từ lâu đã trở thành gia vị truyền thống quen thuộc trong hầu hết các món ăn của đồng bào dân tộc thiểu số. Góp phần mang lại màu sắc riêng cho ẩm thực nơi đây. Mặc dù tên tuổi của nó đã vang đến khắp nơi, len lỏi vào căn bếp của mọi. Nhưng vẫn có nhiều người tỏ ra băn khoăn, hoang mang mỗi khi nhắc đến tên gọi “mắc khén”. Vậy thì hãy cùng thucphamkho.vn khám phá về thứ gia vị thần kỳ này nhé!!!

Cây mắc khén là dòng cây thân gỗ to và cao. Cứ vào khoảng tháng 6 tháng 7 dương lịch hàng năm là mắc khén lại ra hoa, trĩu quả. Đến tháng 11, hạt mắc khén bắt đầu chín. Người dân thường trèo lên cây bẻ từng chùm đem về phơi khô hoặc treo lên gác bếp, để dành dùng cho cả năm.

khi chín, quả mắc khén thường có màu hồng nhạt, bên trong hạt màu đen, nhỏ như hạt vừng. Bạn nên sử dụng hạt mắc khén lúc vừa hái về để tận hưởng hương vị còn tươi. Khi đang còn tươi thì mới có thể cảm nhận được vị thơm, vị ngon đặc trưng tuyệt đỉnh nhất. Tuy nhiên, bạn cũng có thể sơ chế thành hạt mắc khén khô và bảo quản để sử dụng trong thời gian dài.

Thành phần của hạt mắc khén

Hầu như mọi người khi sử dụng hạt mắc khén đều nghĩ rằng đây đơn giản chỉ là một loại gia vị nổi tiếng của vùng Tây Bắc. Nhưng ít ai biết rằng, hạt mắc khén còn có nhiều công dụng khác, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, cụ thể:

Hạt mắc khén có mùi hương dịu nhẹ, cho bạn cảm giác như đang xông tinh dầu. Cảm giác thư giãn, nhẹ nhàng
Trong vỏ cây có 2 alcaloid là budrungain chiếm 0.00025% và budrungainin chiếm 0.005%; lupeol. Trong quả mắc khén có chứa tinh dầu và 0.24% alcaloid. Đồng thời trong hạt mắc khén có chứa chất kháng khuẩn. Có tác dụng giúp cho người sử dụng có sức đề kháng tốt hơn, chống chọi lại được các tác nhân gây bệnh. Vỏ quả chứa d- terpinen, d- a- dihydrocarveol, d- a- phellandrene, 4- caren, b- pinen, 4- terpineol, dl- cavotanacetone. Các chất này giúp phần trị đầy hơi, thấp khớp, xây dựng hệ tiêu hóa khỏe mạnh, mất trương lực của dạ dày nhờ có sự góp mặt của chất kháng khuẩn.

Hạt mắc khén không chỉ là gia vị tuyệt hảo, là linh hồn của nên ẩm thực Tây Bắc. Mà nó còn là thần dược, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

Xem thêm: Các loại trà mang lại giấc ngủ ngon

Công dụng của hạt mắc khén

Chúng ta quá quen thuộc hạt mắc khén với vai trò là một loại gia vị được sử dụng trong nhiều món ăn, giúp nâng cao hương vị. Hôm nay, thucphamkho.vn sẽ bật mí cho bạn thêm những công dụng tuyệt vời của mắc khén đối với sức khỏe

Hạt mắc khén hỗ trợ trị đau nhức xương khớp

Ngâm mắc khén với rượu. Hỗn hợp này được dùng để xoa bóp trị đau nhức xương khớp, giảm bầm tím, tụ máu chân tay. Rượu còn có công dụng hỗ trợ điều trị các bệnh xương khớp, gút, giảm đau lưng….Sử dụng đúng điều độ sẽ giúp bạn có bộ xương chắc khỏe.

Công dụng kháng khuẩn của hạt mắc khén

Với 0.24% alcaloid và tinh dầu có trong hạt mắc khén, có tác dụng kháng khuẩn hiệu quả. Cơ thể bạn tăng đề kháng, giảm nguy cơ mắc các bệnh như nhiễm trùng máu, sốt virut, sốt rét. Hạt mắc khén còn có công dụng khử độc từ côn trùng, ngộ độc thực phẩm, rắn độc cắn.

Điều trị cảm lạnh bằng hạt mắc khén 

Mắc khén có tính ấm, thơm đặc trưng, vị cay nồng. Có tác dụng giảm cảm lạnh, kháng khuẩn và làm ấm cơ thể bạn. Ngoài ra còn giảm đầy bụng, kích thích hệ tiêu hóa, trị đầy hơi, giảm đau dạ dày, các bệnh về đường ruột. Góp phần cải thiện hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Chế biến hạt mắc khén như thế nào?

Hiện nay ở nhiều cửa hàng có bán hạt mắc khén đã được rang và xay sẵn. Khi mua sẵn về bạn chỉ việc sử dụng mà không cần sơ chế. Nhưng nếu bạn mua mắc khén thô, còn nguyên hạt thì bạn cần phải sơ chế nó trước khi dùng:

Bước 1: Sàng lọc hạt mắc khén

Bước 2: Cho một nắm hạt mắc khén vừa phải lên chảo đang nóng, đảo liên tục và đều tay. Công đoạn này đòi hỏi bạn phải hết sức cẩn thận. Nếu không chú ý hạt mắc khén sẽ rất dễ cháy. Nên rang hạt mắc khén ở mức độ lửa nhỏ vừa phải và đảo đều tay

Bước 3:  Sau 2 đến 3 phút, khi thấy mắc khén trong chảo bốc khói và bắt đầu có mùi thơm dịu nhẹ. Đây là lúc mắc khén đã đến độ chín. Khi đó, tắt lửa và đổ hạt mắc khén ra một cái khay.

Bước 4: Sau khi rang xong không nên giã hoặc xay luôn mà bạn nên đợi trong khoảng 30p cho mắc khén nguội hẳn. Nếu xay khi còn nóng, sẽ không tạo được độ mịn vì trong hạt mắc khén chứa rất nhiều tinh dầu.

Lưu ý:

+ Chỉ nên rang một lượng mắc khén vừa đủ, đủ ăn trong thời gian ngắn. Nếu rang quá nhiều có thể sẽ làm mất đi mùi vị đặc trưng của loại gia vị này.

+ Không cần phải xay mịn như hạt tiêu, chỉ cần giã hoặc xay mịn vừa phải.

Các món ăn được chế biến từ hạt mắc khén 

Mắc khén là một loại gia vị được mọi người ví như là hạt tiêu rừng. Do đó nó cũng được dùng để nêm nếm, tẩm ướp cá, thịt hay làm nước chấm. Mặc dù cũng có liên quan đến hạt tiêu. Nhưng so với hạt tiêu ở vùng Nam Bộ và Tây Nguyên thì mắc khén có mùi thơm đặc trưng và thơm hơn gấp nhiều lần, vị độc đáo. Đặc biệt hạt mắc khén gây cảm giác tê cay ở đầu lưỡi mỗi khi nếm thử rất thú vị.

Không giống với hạt tiêu, hạt mắc khén không có vị cay nồng và cũng không bị xộc lên mũi. Mùi của mắc khén nồng dịu, đem lại cho bạn cảm giác thư thái, sảng khoái giống như đang xông tinh dầu. Khi ngửi bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt, một mùi hương nồng ấm rất cuốn hút. Khi cắn quả mắc khén, bạn sẽ cảm thấy the, hơi tê ở đầu lưỡi cùng với vị đắng nhẹ. Đọng lại trong cổ họng cuối cùng là dư vị thơm thơm, ngọt ngọt bên trong miệng. Chỉ cần 1 thìa nhỏ gia vị mắc khén khi nấu ăn sẽ giúp tăng vị ngon, mùi thơm và vị núi rừng cho món ăn.

Có nhiều món ăn nếu thiếu đi gia vị hạt mắc khén sẽ không còn là món ăn đó. Có thể nói mắc khén là linh hồn của những món ăn đó. Một số món ăn đặc trưng:

Thịt gác bếp

Ở các tỉnh thành thuộc vùng miền núi phía Tây Bắc thường có một món ăn độc đáo rất nổi tiếng. Chính là  món thịt khô như: thịt trâu gác bếp, thịt lợn gác bếp, thịt bò gác bếp…

Khi thưởng thức những món ăn này, chúng ta thường cảm nhận được mùi khói phảng phất bám trên bề mặt thịt. Ngoài ra còn có một mùi vị và hương thơm rất đặc biệt chính là hạt mắc khén.

Gà nướng mắc khén

Gà nướng tưởng chừng như là một món ăn quen thuộc. Nhưng bạn nên thử một lần ăn gà nướng tẩm ướp hạt mắc khén. Điều thú vị đang đợi chờ bạn khám phá ở phía trước, tin tôi đi. Thịt gà sau khi sơ chế sạch sẽ, lấy một ít mắc khén ướp kỹ và đợi khoảng 30p cho thấm gia vị. Sau đó đem nướng. Món ăn mang đến hương thơm đặc trưng, vị ngon và lạ miệng. Đảm bảo ngon hơn cách nướng thông thường mà bạn hay làm, chắc chắn ăn một lần sẽ nhớ mãi.

Thịt nướng tây bắc

Tây Bắc còn có những món nướng kết hợp với gia vị mắc khén không những ăn rất ngon mà còn có mùi rất thơm. Sử dụng hạt mắc khén nướng cá và thịt sẽ mang lại hương thơm đặc trưng. Ngoài ra còn giúp át đi mùi tanh khó chịu của chúng.

Làm chẩm chéo

Chẩm chéo là thứ gia vị truyền thống của đồng bào Tây Bắc. Món chấm này được dùng phổ biến trong các bữa cơm hàng ngày của đồng bào Thái. Tuy không phải là cao lương mỹ vị, nhưng món chẩm chéo đã trở thành hương vị đặc trưng của núi rừng Tây Bắc.

Sự kết hợp của các gia vị hạt dổi, ớt tươi nướng, muối, tỏi nướng, mùi tàu và đặc biệt hơn đó là mắc khén (hạt tiêu rừng). Các gia vị được giã chung với nhau theo tỉ lệ chuẩn. Tạo nên loại nước chấm nổi tiếng chỉ có ở Tây Bắc.

Một số lưu ý khi sử dụng hạt mắc khén

Vì mùi thơm đặc trưng của mắc khén và tính ứng dụng của của nó, nhiều người rất ưa chuộng loại gia vị này. Họ vô tư sử dụng mà không cần tìm hiểu về loại hạt này. Bạn cần lưu ý rằng nếu sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến ngộ độc, thậm chí có thể đi cấp cứu. Vậy nên, cần phải đảm bảo nên dùng như thế nào và dùng khi nào ?

Ai có thể dùng hạt mắc khén ?

Không có vị cay nặng như hạt mắc khén mà chỉ hơi the the, tê đầu lưỡi. Cho vào món ăn nào cũng hợp nên bạn hoàn toàn có thể chế biến những món ngon cho cả gia đình thưởng thức.

Mắc khén không dành cho đối tượng nào?

Người bị nóng trong người, dễ nổi mụn hay táo bón thì hạn chế dùng. Vì mắc khén có tính ấm, ăn vào sẽ ảnh hưởng đến tình trạng của bạn hơn

Hạt mắc khén mua ở đâu tại Hà Nội?

Tại Hà Nội bạn có thể tìm mua hạt mắc khén tại Cửa hàng Nông sản Dũng Hà. Hạt mắc khén của Dũng Hà là hạt mắc khén khô, chưa được rang xay. Khai thác 100% tự nhiên trong rừng Tây Bắc (Điện Biên, Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái,…) đã được loại bỏ các phần cuộng khô. Sau đó đem phơi khô và bảo quản cẩn thận để cung cấp ra thị trường sản phẩm tốt nhất. Đóng gói theo yêu cầu khách hàng (khoảng 300gr – 1kg) và bảo quản được 6-12 tháng nơi khô ráo.

Địa chỉ: Số 11 Kim Đồng Phường Giáp Bát quận Hoàng Mai Tp. Hà Nội hoặc  A10, Ngõ 100, Đường Trung Kính, Phường Yên Hòa, Quận Cầu Giấy.

Gọi ngay đến số Điện Thoại: 1900 986865 – 1900 986865 để được tư vấn – Giao hàng toàn quốc nhận hàng thanh toán tại nhà.