Cỏ xạ hương hay Thyme là một loại thảo mộc có vị bạc hà được dùng trong các món mặn và ngọt. Cỏ xạ hương là một loại thảo mộc được sử dụng cả tươi và khô. Bạn có thể kết hợp nó với các nguyên liệu khác để làm nước sốt cho các món thịt. Hoặc bạn có thể chế biến thành bơ để phết lên các món ăn. Ngoài ra, cỏ xạ hương còn được dùng để tạo hương vị cho các món súp hoặc món hầm…. Thyme cũng là một loại thực phẩm có nhiều công dụng đối với sức khỏe. Cùng thucphamkho.vn tìm hiểu cỏ xạ hương trong bài viết dưới đây nhé!
Lá cỏ xạ hương là gì?
Cỏ xạ hương là một loại thảo mộc thường được sử dụng trong ẩm thực, y học và làm cảnh. Chúng có nguồn gốc từ miền nam châu Âu, từ phía tây Địa Trung Hải đến miền nam nước Ý. Ở Việt Nam cây được trồng chủ yếu ở các vùng khí hậu ôn đới như Sapa, Đà Lạt.
Cây cỏ xạ hương cao khoảng 30 – 70cm, mọc thành từng chùm màu xám hoặc xanh trắng. Thân gỗ, phân nhánh nhiều. Lá nhỏ 5 – 9mm hình ngọn giáo, mép cuốn, mặt dưới có lông. Mùa ra hoa vào khoảng tháng 6 đến tháng 10. Loại được trồng phổ biến và sử dụng với mục đích ẩm thực là Thymus vulgaris. Bộ phận được sử dụng nhiều nhất là ngọn cây mang hoa và lá.
Lá xạ hương là một trong 4 loại gia vị quan trọng khi ướp gà tây (món ăn đặc trưng của Lễ Tạ ơn). Nó có vị hơi cay, hăng và mặn. Thường được thêm vào cuối quá trình nấu vì nhiệt độ cao làm mất hương vị vốn có của món ăn.
Tuy nhiên, người dùng không để ý kỹ sẽ dễ nhầm lẫn giữa cỏ xạ hương và hương thảo (rosemary). Cả hai loại lá này đều có mùi thơm nồng. Cây hương thảo dài gấp 2, 3 lần so với lá cỏ xạ hương và khi chạm vào có cảm giác cứng hơn.
Công dụng của lá cỏ xạ hương đối với sức khỏe
Giúp giảm huyết áp
Chiết xuất methanol có trong lá cỏ xạ hương có khả năng điều hòa nhịp tim ở những người bị rối loạn nhịp tim. Ngoài ra, chiết xuất này còn giúp giảm huyết áp khi bị cao huyết áp cũng như giảm cholesterol trong máu.
Giảm đau họng và ho
Sử dụng tinh dầu cỏ xạ hương để trị ho được biết đến như một phương thuốc tự nhiên. Tinh dầu chiết xuất từ lá cỏ xạ hương kết hợp với lá thường xuân sẽ giúp làm dịu các cơn ho và các triệu chứng của bệnh viêm phế quản cấp tính.
Tăng cường khả năng miễn dịch
Ngoài việc chứa các khoáng chất như: canxi, sắt, kali…, cỏ xạ hương còn chứa một hàm lượng lớn vitamin A, vitamin C. Nếu bạn bị cảm cúm và xuất hiện các triệu chứng như: cơ thể nóng bừng, uể oải, đau họng ,. .. việc bổ sung vitamin C sẽ giúp giảm thiểu khả năng phát triển của bệnh.
Diệt côn trùng và nấm mốc
Cỏ xạ hương có thể được sử dụng như một chất khử trùng để tiêu diệt côn trùng và nấm mốc. Nhờ thành phần hoạt chất Thyme của nó. Ngoài ra, mùi hương của cỏ xạ hương có thể xua đuổi muỗi và côn trùng không cho chúng bay vào nhà. Bạn có thể trồng cỏ xạ hương trong vườn.
Thyme còn được biết đến như một chất khử trùng. Nó được tìm thấy là thành phần chính trong một số loại nước rửa tay tự nhiên, không chứa cồn.
Xem thêm: Xạ hương khô giá rẻ bán ở đâu tại Hà Nội ?
Tạo hương thơm tự nhiên
Bên ngoài được dùng để tạo hương vị cho các món ăn. Cỏ xạ hương cũng được sử dụng trong ngành công nghiệp sản xuất nước hoa vì hương thơm quyến rũ của nó.
Cải thiện tâm trạng
Hoạt chất Carvacrol có trong cỏ xạ hương có khả năng kích thích hormone hạnh phúc của não bộ. Đó là lý do tại sao khi sử dụng cỏ xạ hương bạn cảm thấy vui vẻ và lạc quan.
Cách hiệu quả nhất để sử dụng cỏ xạ hương
Để sử dụng làm thuốc, bạn có thể sử dụng cỏ xạ hương tươi hoặc khô để làm thuốc sắc, rượu thuốc hoặc trà. Bên cạnh đó, có thể sử dụng các chế phẩm từ dược liệu như tinh dầu chiết xuất để chữa bệnh rất tiện lợi.
Ngoài ra, sử dụng trực tiếp trong các món ăn cũng có tác dụng tích cực đối với sức khỏe.
Pha trà: Dùng 1 thìa lá xạ hương khô hoặc 2 thìa lá tươi hãm với 300ml nước sôi. Có thể pha thêm một chút mật ong để thơm ngon hơn.
Sắc thuốc: Có thể dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác.
Chiết xuất tinh dầu cỏ xạ hương: Nhỏ 2 – 3 giọt tinh dầu thơm vào đèn xông, máy xông hơi, tạo ẩm,… Hoặc bạn cũng có thể tự chế biến bằng cách cho 2 – 3 cành cây vào muối rang nóng già cho thơm.
Ngâm rượu: Ngâm vài cọng cỏ xạ hương trong rượu trắng khoảng vài tuần là có thể dùng được.
Cách sử dụng cỏ xạ hương trong nấu ăn
Trong ẩm thực phương Tây, lá cỏ xạ hương được sử dụng rất nhiều để làm tăng hương vị cho các món ăn và trang trí cho món ăn thêm bắt mắt.
Đối với các món ăn kiểu Âu, các đầu bếp thường thích dùng lá cỏ xạ hương như một loại gia vị phổ biến. Thường được dùng để làm Bouquet garni – một loại gia vị bao gồm lá cỏ xạ hương và các loại rau khác. Được thêm vào khi làm các món hầm.
Cỏ xạ hương không kén nguyên liệu nên rất dễ chế biến với các loại rau củ như cà chua, khoai tây, cà rốt… hay các loại thịt, hải sản khác nhau.
Đặc biệt hơn, cỏ xạ hương còn có thể dùng trong các món tráng miệng. Chủ yếu là các món hoa quả nướng hoặc các món nấu với kem, sữa. Nghe có vẻ lạ nhưng hương thơm của nó sẽ khiến bạn “nghiện” ngay lập tức.
Một số công thức sử dụng cỏ xạ hương trong nấu ăn
Hỗn hợp xạ hương và hương thảo
Kết hợp 1/3 chén muối (42,5g), ¼ chén hương thảo khô, 2 muỗng canh cỏ xạ hương khô, 2 muỗng canh lá oregano khô, 2 muỗng canh bột tiêu đen, 2 muỗng canh tỏi khô nghiền nát và 1 muỗng canh lá xô thơm khô vào bát, trộn đều. Rưới hỗn hợp này lên thịt gà hoặc sườn và ấn nhẹ để gia vị ngấm vào thịt trước khi nấu.
Vỏ chanh, xạ hương và hạt tiêu
Trong một bát nhỏ, trộn với nhau 1 thìa cỏ xạ hương khô, 1 thìa vỏ chanh bào (15g), 1 thìa hạt tiêu và 2 thìa cà phê muối. Trước khi nấu thịt, dùng hỗn hợp này thoa đều lên thịt. Có thể dùng cho món bít tết hoặc sườn heo … để tăng hương vị.
Hỗn hợp cỏ xạ hương và ớt
Cho 2 quả ớt khô vào máy xay gia vị hoặc máy xay cà phê, xay nhuyễn thành bột. Trộn ớt bột và bát nhỏ với 4 thìa cà phê muối biển thô. Sau đó, trải 4 thìa cà phê vỏ chanh đã xay mịn lên giấy bạc và cho vào lò vi sóng quay trong 1 phút.
Tiếp theo, cho 4 muỗng cà phê cỏ xạ hương tươi đã cắt nhỏ vào giấy bạc cùng với vỏ chanh trước đó. Sau đó cho vào lò vi sóng quay trong khoảng 90 giây để giúp vỏ chanh và cỏ xạ hương khô lại.
Lấy vỏ chanh và cỏ xạ hương để nguội, sau đó nghiền chúng với nhau. Sau đó cho chúng vào hỗn hợp muối tiêu và trộn đều.
Dùng hỗn hợp này để nêm các món nướng hoặc thịt gà.
Hỗn hợp bơ và xạ hương
Để làm mềm bơ trước khi chế biến, hãy lấy ½ cốc bơ ra khỏi tủ lạnh và để trong khoảng 2 giờ. Trong khi chờ bơ mềm, bạn tách lá cỏ xạ hương. Cắt nhuyễn khi bạn có khoảng ¼ chén cỏ xạ hương (32g).
Nếu không có thời gian, bạn có thể cho bơ vào lò vi sóng khoảng 15 giây. Hoặc cho đến khi bơ đủ mềm để dùng.
Tiếp theo, cho bơ đã làm mềm vào bát cùng với 1 thìa cà phê tiêu đen xay, 1 thìa cà phê muối biển thô và xạ hương đã chuẩn bị trước đó. Trộn đều các nguyên liệu với nhau thành hỗn hợp đồng nhất
Cho hỗn hợp vào khay và bảo quản trong tủ lạnh. Dùng được trong 2 tuần, nếu để đông lạnh có thể bảo quản trong 3 tháng.
Bơ cỏ xạ hương có thể được phết lên bánh mì, bít tết, khoai tây hoặc tùy theo sở thích của bạn.
Xem thêm: Tác dụng của tinh dầu hương thảo và cách làm tinh dầu tại nhà
Dùng cỏ xạ hương làm gói gia vị cho súp
Kết hợp ½ thìa cỏ xạ hương khô và ½ thìa mỗi loại cây kinh giới, hương thảo, cây xô thơm và lá nguyệt quế trong một miếng vải vuông. Buộc các góc bằng dây để tạo thành 1 gói thảo mộc. Cho gói này vào súp gà hoặc thịt bò hầm. Hoặc thêm nó vào thịt lợn quay khi đang nướng để tăng thêm hương vị.
Dùng xạ hương tươi với thịt gà
Cho 3-4 nhánh cỏ xạ hương và lá hương thảo vào bên trong gà trước khi nướng để tăng hương vị. Khi gà đã chín, hãy lấy chúng ra.
Những điều cần biết trước khi sử dụng cỏ xạ hương
Nhiều người cho rằng cỏ xạ hương là một loại dược liệu dùng trong nấu ăn nên rất an toàn. Ai cũng dùng được và không có tác dụng phụ. Nhưng trên thực tế, mỗi người có một cơ địa khác nhau, tình trạng sức khỏe khác nhau. Và không phải ai cũng nên sử dụng. Trước khi sử dụng bạn phải lưu ý những điều sau:
Các tác dụng phụ có thể xảy ra
Các chuyên gia khuyên rằng chỉ nên tiêu thụ cỏ xạ hương với liều lượng vừa phải.
Dùng thuốc nam với liều lượng cao hoặc uống liên tục trong thời gian quá dài. Có thể gây ra các tác dụng phụ trên đường tiêu hóa như rối loạn tiêu hóa.
Một số người mẫn cảm hoặc dị ứng với bất kỳ thành phần nào trong thuốc thảo dược. Có thể gặp các triệu chứng phát ban, ngứa, mẩn đỏ, khó thở Trong trường hợp này, bạn phải ngừng sử dụng ngay. Theo dõi tình trạng bệnh có nặng không mới đưa đến bệnh viện.
Các đối tượng sau phải được sử dụng một cách thận trọng
Dược liệu này rất an toàn, ngay cả đối với trẻ em. Tuy nhiên, với những nhóm đối tượng dưới đây, nên hỏi kỹ ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Phụ nữ có thai, đang cho con bú. Trẻ em trên 2 tuổi có thể dùng với liều lượng vừa phải và đúng. Riêng đối với phụ nữ có thai, dùng nhiều có thể gây sẩy thai.
Những bệnh nhân đang dùng thuốc, mắc hội chứng rối loạn điều hòa. Hoặc có tiền sử dị ứng với lá oregano, các loại thảo mộc thuộc họ Lamiaceae hay bất kỳ đối tượng nào khác nên cân nhắc tham khảo ý kiến bác sĩ.
Người chuẩn bị phẫu thuật không nên sử dụng trước khi phẫu thuật 2 tuần để hạn chế nguy cơ chảy máu nhiều.
Những người bị bệnh đông máu không nên dùng. Các loại thảo mộc có thể làm chậm quá trình đông máu. Làm tăng nguy cơ chảy máu khi sử dụng một lượng lớn.
Những người mẫn cảm và có cơ địa nhạy cảm với hormone như ung thư vú, ung thư buồng trứng, u xơ tử cung, ung thư tử cung, lạc nội mạc tử cung thì không nên dùng.
Ngoài ra, các chuyên gia cảnh báo, cỏ xạ hương có thể tương tác với một số loại thuốc như thuốc chống đông máu, thuốc chống kết tập tiểu cầu. Khi dùng chung có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết và bầm tím dưới da.
Một số loại thuốc có thể tương tác bao gồm: aspirin, clopidogrel, dalteparin, diclofenac, enoxaparin, ibuprofen, naproxen, warfarin, v.v.
Những lưu ý khi sử dụng và chế biến cỏ xạ hương
- Trong quá trình sử dụng xạ hương làm thuốc hoặc nấu ăn. Bạn cần lưu ý những điều sau để đảm bảo không bị mất dược tính và an toàn nhất:
- Không nên chế biến dược liệu ở nhiệt độ quá cao. Nếu sấy khô thì chỉ nên sấy ở nhiệt độ 60 độ C.
- Không để tinh dầu chiết xuất chạm vào vùng da mỏng manh, nhạy cảm như mắt, vết thương hở.
- Nếu tinh dầu dính vào mắt, rửa ngay bằng nước sạch, theo dõi và đến cơ sở y tế nếu cần.
Xem thêm: Giống măng tây Mỹ tại Hà Nội
Cách bảo quản cỏ xạ hương
Bảo quản xạ hương tươi
Nếu mua nhiều mà chưa dùng hết, bạn hãy cắt xéo các nhánh cỏ xạ hương. Sau đó cho vào cốc nước giống như khi cắm hoa vào bình để bảo quản. Đặt cốc vào tủ lạnh và thay nước hàng ngày. Cỏ xạ hương có thể được bảo quản trong tủ lạnh đến một tuần.
Bảo quản xạ hương khô trong chai thủy tinh
Gia vị và thảo mộc được bảo quản trong thủy tinh hoặc kim loại tốt hơn so với trong nhựa. Tuy nhiên, chai thủy tinh sẽ không ảnh hưởng đến hương vị của các loại thảo mộc. Trong khi nhựa và kim loại có thể. Bạn cũng nên chọn chai thủy tinh sẫm màu. Vì nó có thể bảo vệ gia vị khỏi ánh sáng mặt trời tốt hơn chai thủy tinh trong.
Trên đây là những chia sẻ về cỏ xạ hương hay còn gọi là Thyme. Thêm gia vị tăng hương vị nhưng cũng tốt cho sức khỏe này vào các món ăn của bạn. Hãy truy cập website Nông sản Dũng Hà để học hỏi thêm nhiều thông tin bổ ích hơn.